Chương trình cải cách chế độ hưu bổng ở Pháp

Tuổi về hưu : 62

Cơ hội bằng vàng : Trong lúc mọi người đang bận bịu một chuyện khác là theo dõi các trận cầu quốc tế ở Nam Phi hay lo chuẩn bị nghỉ Hè, chính phủ công bố vụ cải cách quan trọng, bị chống đối dữ dằn nhất từ trước đến nay là chế độ hưu bổng. Ðây lại là một trong những chương trình cải cách quan trọng của tổng thống Nicolas Sarkozy nhưng bị các nghiệp đoàn công nhân chống đối kịch liệt. Các nghiệp đoàn muốn bảo vệ quyền đã có từ mấy chục năm nay ( về hưu năm 60 tuổi ), không cần biết đến quỹ có tiền để trả lương hưu hay không.

Từ năm 1982 cho tới nay, tuổi về hưu của Pháp là 60, sớm nhất so với các nước Âu Châu. Tiếp tục như vậy, Quỹ hưu bổng thâm thủng 32 tỷ Euro năm nay, 45 tỷ Euro từ năm 2020 và từ năm 2030 tới 70 tỷ Euro. Một chuyện không thể làm ngơ. Ðề nghị của chính phủ lần này nhằm kéo dài thời gian làm việc một cách tiệm tiến ( kỳ vọng thu được 19 tỷ Euro năm 2018 ) và những biện pháp thuế vụ ( 4,4 tỷ Euro ) hay phần góp của công chức ( 4 tỷ Euro ) tới năm 2018 có thể quân bình quỹ hưu bổng.

Chi tiết của đề nghị :

- Sanh năm 1950 là những người cuối cùng được về hưu khi tới 60 tuổi. Những người sanh từ năm 1951 sẽ tăng tuổi làm việc, mỗi năm 4 tháng : năm 1951 về hưu năm 60 tuổi và 4 tháng, năm 1952 về hưu năm 60 tuổi và 8 tháng... Cứ như vậy, tới năm 1956, từ đó về hưu sớm nhất vào năm 62 tuổi. Tuổi về hưu để được hưởng lương hưu toàn phần được tăng lên từ 65 đến 67. Công tư chức sẽ đóng góp vào Quỹ giống nhau. Những ngành hoạt động đặc biệt ( Cảnh sát, quân nhân, lính cứu hỏa... ) hiện nay về hưu năm 50 hay 55 tuổi, cũng sẽ dần dần tăng thêm 2 năm.

- Thời gian góp vào quỹ hưu bổng trở thành 41 năm và một tam cá nguyệt cho những người sanh năm 1953, 1954 và 41,5 năm từ năm 2020.

- Những người đi làm sớm ( trước 18 tuổi ) có thể về hưu từ năm 58 đến 60 tuổi với điều kiện là đóng nhiều hơn trước đây ( hai năm ) cho quỹ hưu bổng. Những người làm những việc có thể nguy hại cho sức khỏe có thể được về hưu năm 60 tuổi không cần biết đã góp vào quỹ bao nhiêu.

Tăng thuế để có thêm tiền

- Nhà giàu phải “liên đới” góp phần vào các biện pháp tăng quỹ hưu bổng: Nộp thuế thay vì 40%, tăng lên 41%. Cũng tăng thêm 1 điểm trên thuế nhượng cổ phần, cổ tức và lãi suất.

- Ðánh thuế lợi tức của một người thu được 11.000 Euro một tháng hay từ 18.000 Euro đến 20.000 Euro một tháng nếu là hai vợ chồng. Hai biện pháp trên đây dự tính thu được từ 600 triệu đến 800 triệu Euro.

- Thuế trên cổ phần được công ty tặng dữ: đối với công ty từ 10% tăng lên 14%, đối với nhân viên tăng từ 2,5% lên 8%, tăng thuế trên những khoản hưu bổng lớn của các đại công ty cho nhân viên cấp chỉ huy.

- Tăng phần góp của công chức ngang bằng tư nhân : từ 7,85% lên 10,65%. ( Dự tính có thể thu được 2 tỷ Euro ). Khuyến khích tuyển dụng những người từ 58 hay 60 tuổi. Nhà nước sẽ giảm đóng góp chi phí trong một năm.

Thế nào là “giàu” ?

Nước Pháp định mức nghèo nhưng không định rằng lợi tức từ đâu trở lên là giàu. Một tháng 4.500 Euro sau khi trừ thuế là giàu ? Francois Hollande, cựu bí thư đảng Xã Hội từng cho rằng người có trên 4.500 Euro một tháng là giàu. Bộ Trưởng Nhân Dụng Laurent Waquiez mới đây cũng nói trong chiều hướng đó.

Trong cuộc phỏng vấn của nhật báo Les Echos, ông nói rằng tầng lớp trung lưu có lợi tức từ 1.500 Euro đến 4.500 Euro một tháng. Như vậy trên 4.500 Euro là giàu. Một cách tính khác là sản nghiệp trị giá trên 790.000 Euro phải đóng thuế nhà giàu, impôt de solidarité sur la fortune, ISF, năm 2010. Cuối tháng 5, Bộ Trưởng Ngân Sách Francois Baroin tuyên bố rằng những người có lợi tức ba hay bốn lần hơn mức plafond của Quỹ Sécurité Sociale, nghĩa là từ 100.000 đến 140.000 một năm sẽ trả thêm thuế để tài trợ cho quỹ hưu bổng. Ðó là những nhà giàu.

Những ngày sắp tới

Thật sự, đây mới là đưa ra để thăm dò dư luận. Rồi đây chính phủ sẽ gởi bản văn tham khảo tới các cơ quan công quyền như Tham Chánh Viện, Hội đồng tối cao Công vụ, Hội đồng quản trị Quỹ Hưu bổng...

. 24-6-2010 : Ngày các nghiệp đoàn ( trừ Lực lượng Thợ Thuyền, FO ) đình công, xuống đường phản đối cuộc cải cách này.

. 13-7-2010 : Ðưa dự thảo ra trước Hội đồng Chính phủ.

. 19-7-2010 : Ủy ban Xã hội của Hạ Viện cứu xét dự thảo luật.

. 7-9-2010 : Hạ Viện nhóm phiên họp khoáng đại bất thường để cứu xét dự thảo luật này, dự tính kéo dài hai tuần lễ hay nhiều hơn. Chính phủ có thể yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp, nghĩa là thông qua nhanh chóng hơn bình thường.

Phản ứng của các nghiệp đoàn

Cho rằng về hưu 60 tuổi là quyền không thể thay đổi, hầu hết các nghiệp đoàn tiếp tục chống đối các biện pháp cải cách gia tăng năm làm việc hoặc gia tăng phần góp vào quỹ hưu bổng, không cần biết đến sự thâm thủng của quỹ này.

Ngày 15-6-2010 , đã có chừng 70.000 người biểu tình tại Công trường République để bảo vệ tuổi về hưu 60. Một biểu ngữ của Lực lượng Thợ Thuyền ( FO ) : Làm việc 40 năm là đã quá nhiều ( 40 ans, c'est déjà trop! ). Từ đây đến ngày Quốc hội thảo luận dự luật này, giữa tháng 7, tình hình nước Pháp chắc chắn là gặp phải nhiều xáo trộn.

52% người được hỏi cho rằng kế hoạch cải tổ này “bất công” và “ vô ích.” 60% bác bỏ đề nghị này ( CSA cho Le Parisien, ngày 17-6-2010 ).

Chuyện nghịch lý ở Pháp

Pháp đã có nhiều chuyện nghịch lý, đây lại thêm một chuyện. Là những người đang hung hăng dẫn đầu cuộc chống đối cải cách hưu bổng tới độ đốt xe, cản đường, hô hào sinh viên học sinh tham gia, ngưng hoạt động của ngành vận tải công cộng... những người đó sẽ không hề bị thiệt hại tí nào nếu cuộc cải cách mới được chính thức hóa trong luật.

Bởi vì 160.000 nhân viên hỏa xa cũng như 90% của 44.000 nhân viên công quản vận tải công cộng métro, bus của Pháp... những người đó được quyền về hưu từ năm 55 tuổi hay có người từ 50 tuổi, đâu có phải chờ cho tới 60, nói gì 62! Tại sao vậy ?

Tại vì 100 năm trước đây làm nghề này thật là khó nhọc : Chịu đựng than củi nóng và khói suốt ngày, làm quần quật từ sáng tới tối. Ngày nay, phòng điều khiển toa tàu như trong văn phòng có máy móc điều hóa không khí... Không có gì là khổ sở cả thế mà... đặc quyền đó vẫn còn được giữ. Và thêm nữa, mỗi ngày một người chỉ làm việc có 2 giờ 50 phút mà thôi!

Ngày nay, ở thế kỷ 21, thay vì áp dụng vào luật chung, họ vẫn được đặc quyền là về hưu sớm hơn : 57 tuổi hay là 52 tuổi tùy theo ngành hoạt động, nghĩa là 5 hay 10 năm sớm hơn những người Pháp làm việc bình thường. Và chuyện đó cũng chỉ áp dụng kể từ năm 2023 chứ không phải như trường hợp của năm 62 áp dụng kể từ năm 2018. Trong số những người đang chống đối hay giựt dây xúi bẩy thanh niên bạo động có những người đó.

Bạn có thông cảm với quyết định công lực giải tỏa các kho xăng ? 58,4% của 5.365 người trả lời đồng ý, 41,6% trả lời không ( Le Parisien ).

Báo chí nước ngoài chế giễu

Cứ mỗi lần có chuyện lộn xộn xảy ra cho nước Pháp là dịp để báo chí thế giới chế giễu. Vốn sẵn không có cảm tình gì với dân Pháp hay đây lại là một dịp hấp dẫn khai thác bán báo? Cả hai, theo ý chung của dân Pháp được hỏi đến : Ðể trả thù và có chuyện để khai thác.

Pháp không thể tránh

Dân Pháp xuống đường vì không muốn về hưu năm 65 tuổi là chuyện thật khó hiểu đối với người Canada, vì rằng dân ở đây làm việc quá năm đó. Người Pháp không thể nào tránh khỏi chuyện đó, đó là điều mọi người biết chắc.

Thật sự, họ đi biểu tình là để chống chính phủ, như những người trẻ đã tham gia biểu tình. Tôi tin rằng tình hình Pháp đang ở trong khúc quanh, chuyện chính bây giờ là làm sao ra khỏi mà không ai bị mất mặt.

Người Ðức không thể hiểu

Những tên đập phá chỉ là thiểu số. Dù sao thì sau khi đạo luật đã được thông qua, kỳ nghỉ học sắp tới, mọi chuyện đâu vào đó. Chuyện xăng cũng như vậy. Nếu biết cách, thế nào cũng tìm được vì không có chuyện thiếu xăng. Không chắc rằng các nghiệp đoàn muốn leo thang trước một Nicolas Sarkozy không bao giờ nhượng bộ trước thách đố đối với ông ta.

Chuyện xảy ra tại Pháp thật là khó hiểu đối với người Ðức, những người bị người Pháp bỏ xa về quyền lợi, kể cả sau vụ cải cách hiện nay.

Thảo luận trước

Chuyện lạ : Người Pháp xuống đường vì làm một tuần 35 giờ tới năm 62 trong khi các nước khác ở Âu Châu làm tới 40 giờ và tới năm 65 hay 67. Người Thụy Ðiển thường thảo luận trước khi bắt tay vào việc và chuyện cải cách hưu bổng tại Thụy Ðiển thông qua êm rơ. Phải nói ngay rằng nghiệp đoàn của Thụy Ðiển không như nghiệp đoàn của Pháp.

Tại ngành hỏa xa chẳng hạn, 100% gia nhập một nghiệp đoàn mà thôi, họ có sức mạnh để thương thuyết.

Hãy nghe những người biểu tình

Người xứ Algérie rất quan tâm đến những cuộc biểu tình này, vì họ có thân nhân đang làm việc tại Pháp. Nhiều chuyến bay Air Algérie bị hủy bỏ. Nhưng chuyện này bị chuyến công du của bà Bộ Trưởng Tư Pháp Michèle Alliot-Marie làm mờ nhạt, dấu hiệu của sự hâm nóng mối giao hảo giữa hai nước.

Tôi tự đặt câu hỏi tại sao trong một nước dân chủ như nước Pháp, người ta lại không lắng tai nghe tiếng nói của những người đã nói ra... khi xuống đường ?

Chúng tôi làm việc nhiều hơn

Người Hoa không thể nào hiểu được tại sao có cuộc loạn này, đầu óc của họ hoàn toàn nghĩ khác với người Pháp. Ở Hoa Lục, chúng tôi chỉ muốn được làm việc thêm giờ! Chuyện biểu tình xuống đường như vậy ở nước chúng tôi không bao giờ có. Nếu như, ngày nào đó có như vậy, chắc chắn là rối ren hơn như là ở Pháp, trong khi dân Pháp vẫn sống, đi lại...

Nhân viên công lực ra tay

“Nhiều người muốn đi làm không thể cấm cản họ không mua được xăng để đi làm,” lời than phiến của Tổng Thống Sarkozy trong cuộc họp báo tại Deauville ngày 19-10-2010. Tổng thống Pháp tới đây để họp cùng thủ tướng Ðức và tổng thống Nga trong chương trình kết hợp ba nước.

Trở về Paris trong buổi chiều cùng ngày, tổng thống triệu tập phiên họp khẩn cấp với thủ tướng và nhiều bộ trưởng để đối phó tình hình. Trong số các biện pháp khẩn cấp: Bằng biện pháp mạnh, giải tỏa chừng 20 kho dầu đang còn bị phong tỏa ( trong số 219 kho dầu ), trưng dụng nhân viên trong 12 xưởng lọc dầu đi làm việc.

Ngày hôm sau đi tới vùng Eure et Loire, tổng thống lên án những thành phần phá hoại trong các cuộc biểu tình, nhất là tại Lyon. “Chúng ta không thể để cho một thiểu số chống đối lại cuộc cải cách... làm mưa làm gió. Như vậy không phải là dân chủ,“ ông nói. Ông đe dọa những kẻ bạo động sẽ bị trừng phạt nghiêm nhặt, và nói thêm : Trong một nước dân chủ có rất nhiều cách phát biểu ý kiến: Bạo lực là lối sử dụng hèn nhát nhất, rẻ tiền nhất, không thể nào chấp nhận được.”

Từ Nguyên

Toàn cảnh "nội chiến" vì chính sách hưu trí tại Pháp

Nước Pháp đang chìm trong cuộc biểu tình của các nghiệp đoàn bắt đầu từ ngày 12-10-2010 nhằm phản đối luật cải cách chính sách hưu trí của chính phủ, đẩy nước này rơi vào nguy cơ bị tê liệt trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là ngành bán lẻ xăng dầu.

Cội nguồn của cuộc biểu tình lan rộng khắp nước Pháp là các kế hoạch cải cách của Tổng thống Nicolas Sarkozy, người đắc cử năm 2007 với cam kết đưa nền kinh tế Pháp thoát ra khỏi tình trạng ảm đạm. Trong đó thay đổi về chính sách hưu trí là trung tâm trong kế hoạch cải cách của ông và đây cũng là nguyên nhân dẫn đến các cuộc biểu tình.

Trong bối cảnh các nghiệp đoàn kêu gọi biểu tình rầm rộ trên khắp cả nước, các chính trị gia đối lập cũng coi đây là một cơ hội để tấn công Tổng thống Sarkozy, người đang hứng chịu sự suy giảm tỷ lệ ủng hộ trong hai năm qua. Tuy nhiên, bất chấp sức ép gay gắt từ nhiều phía, ông Sarkozy tuyên bố sẽ không nhượng bộ và tuyên bố sẽ tiếp tục thực thi kế hoạch cải cách của mình.

Cải cách của Tổng thống Sarkozy và sự phản đối

Mục tiêu của cải cách là việc chính phủ Pháp muốn nâng tuổi mà người lao động có thể nghỉ hưu và nhận trợ cấp hưu trí. Theo luật hiện tại, cả nam và nữ lao động nước này có thể nghỉ hưu từ tuổi 60 và có thể nhận đầy đủ tiền lương hưu khi họ đến 65 tuổi. Trên thực tế, công nhân tại một số ngành lao động còn được phép nghỉ hưu sớm hơn mốc 60 tuổi.

Trong khi đó, chính phủ trung tả của ông Sarkozy cho rằng, với việc dân số đang ngày càng già đi họ không thể chi trả lương hưu cho người dân trong khung thời gian dài như vậy. Do đó họ muốn thay đổi bằng cách nâng tuổi có thể nghỉ hưu thêm 2 năm lên 62 tuổi và tuổi nhận đầy đủ lương hưu lên 67 tuổi.

Giới chức Pháp cho rằng, đề xuất cải cách nâng số tuổi nghỉ hưu thêm hai năm nói trên có thể giúp tiết kiệm được 70 tỷ Euro và là biện pháp cần thiết để kiềm chế thâm hụt trong hệ thống lương hưu. Trong khi đó, các nghiệp đoàn và phe đối lập quyết tâm bảo vệ quy định nghỉ hưu ở tuổi 60 vốn được Tổng thống Francois Mitterrand thuộc đảng Xã hội áp dụng từ năm 1983 và coi kế hoạch cải cách của ông Sarkozy là hành động tấn công quyền lợi người lao động.

Phe đối lập cho rằng kế hoạch cải cách hệ thống hưu trí của đương kim Tổng thống Sarkozy đã đặt gánh nặng bất công lên vai người lao động, đặc biệt là phụ nữ, những người làm công bán thời gian và người thất nghiệp. Họ đưa ra các đề xuất thay thế như đánh thuế tăng đối với những người có thu nhập cao để hỗ trợ cho hệ thống hưu trí.

Những ai đi biểu tình

Các cuộc đình công và biểu tình đang được những nghiệp đoàn thuộc khối doanh nghiệp công tổ chức, vốn vẫn còn nhiều quyền lực tại Pháp. Trong số những người tham gia đình công và biểu tình có nhân viên các sân bay, tài xế đường sắt, giáo viên, nhân viên bưu điện, công nhân thu gom rác và tài xế xe tải. Hệ quả của hoạt động này là việc nước Pháp bị hạn chế các dịch vụ vận tải công cộng và một số tuyến đường cao tốc bị tắc nghẽn do các xe tải đi với tốc độ rất chậm trên đường để phản đối.

Những người biểu tình phản đối cải cách chính sách hưu trí của chính phủ Sarkozy còn ngăn không cho vận chuyển dầu tới các nhà máy lọc dầu, cắt đứt nguồn cung cấp nhiên liệu cho các trạm bán lẻ xăng dầu, khiến nhiều cây xăng trên khắp nước Pháp lâm vào cảnh cạn hàng trong nhiều ngày. Các sinh viên và học sinh cũng tham gia hoạt động biểu tình, trong đó một số dựng chướng ngại vật tại lối vào các ngôi trường của họ bằng các thùng nhựa. Tháp Eiffel cũng bị đóng cửa không cho du khách leo lên thưởng ngoạn do nhân viên đình công.

Cuộc biểu tình tại Pháp đã nhận được sự hưởng ứng của số lượng người kỷ lục. Trong năm ngày đầu tiên tuần hành biểu tình trên toàn quốc đã ghi nhận hàng triệu người tham gia, trong đó theo thống kê của cảnh sát trong ngày đầu tiên 12-10-2010 có 1,2 triệu người tuần hành, còn theo giới chức các nghiệp đoàn ước tính con số này lên tới khoảng 3,5 triệu. Phạm vi cuộc biểu tình cũng không ngừng mở rộng khi hoạt động động này diễn ra tại hơn 200 thành phố vào ngày 19-10-2010.

Hầu hết các cuộc tuần hành diễn ra hòa bình, ngoại trừ sự kiện xảy ra hôm thứ sáu tuần trước, khi cảnh sát chống bạo động nhận lệnh từ Tổng thống Sarkozy tiến hành phá vây nhà máy lọc dầu Grandpuits ở phía đông Paris đang bị người biểu tình phong tỏa. Chính phủ đã kiểm soát lại nhà máy này sau 10 ngày bị bao vây nhưng có hai người bị thương trong vụ đụng độ giữa cảnh sát và người biểu tình bên ngoài nhà máy. Tổng cộng người biểu tình đã phong tỏa 12 nhà máy lọc dầu tại Pháp.

Chuyện gì xảy ra tiếp theo

Trước sức ép gay gắt của những người biểu tình, chính phủ của Tổng thống Nicolas Sarkozy tỏ ra quyết tâm không lùi bước trước kế hoạch cải cách hệ thống hưu trí, ngoài một số nhượng bộ và thay đổi không đáng kể. Trong khi đó, sau hai tuần biểu tình rầm rộ khiến nước Pháp rơi vào tình trạng ngổn ngang, kế hoạch cải cách chính sách hưu trí của chính phủ vẫn lần lượt được hạ viện và thượng viện Pháp thông qua hôm 22-10-2010, với nội dung chính là nâng tuổi nghỉ hưu từ 60 lên 62.

Kế hoạch cải cách hưu trí đã được phê chuẩn và chuẩn bị trở thành luật, nhưng các cuộc biểu tình được dự đoán sẽ còn tiếp tục trên khắp nước Pháp. Hậu quả là nước Pháp tiếp tục chìm trong những bất ổn do làn sóng biểu tình lan rộng chưa có dấu hiệu chấm dứt. Nghiêm trọng nhất là việc hơn 2.000 cây xăng vẫn khan hiếm nhiên liệu phải ngừng hoạt động hoặc bán theo định mức hạn chế. Một số thành phố như Marseille rác rưởi tiếp tục chất đống trên đường phố do các nhân viên thu gom rác vẫn chưa chịu quay trở lại làm việc.

Trong khi đó, các nghiệp đoàn đã phát lời kêu gọi tiếp tục thêm hai ngày biểu tình trên quy mô lớn tại Pháp vào ngày 28-10-2010 và 6-11-2010 tới. Nghiệp đoàn đại diện cho các sinh viên Pháp (UNEF) còn kêu gọi biểu tình riêng vào ngày mai 26-10-2010, trong đó hối thúc các sinh viên bãi khóa.

Đình Nguyễn

Bản đồ 12 nhà máy lọc dầu của Pháp